W tym roku przypada 135. rocznica powstania „Domu Ubogich fundacji imienia Ludwika i Anny Helclów”.
Decyzja małżonków o ufundowaniu domu dla ludzi potrzebujących odnalazła wyraz w testamencie Anny Helclowej z 1878 roku: „Cały zresztą majątek (…) zapisuję i przeznaczam na zakład publiczny dobroczynny w mieście Krakowie dla ubogich chrześcijan religii katolickiej założyć się mający z majątku po mnie pozostałego”. Za początek działania Domu uznaje się 24 lipca 1890 r., gdy nowopowstały gmach został poświęcony przez kardynała Albina Dunajewskiego „Na chwałę Bożą, ku uldze ubogich chorych i kalek” – jak głosi sentencja umieszczona na ścianie westybulu wejściowego, wyrażająca wolę fundatorów. Współcześnie placówka funkcjonuje jako Dom Pomocy Społecznej im. Ludwika i Anny Helclów w Krakowie.
Placówka na ówczesne czasy stanowiła jeden z najnowocześniejszych zakładów opiekuńczych w Europie. Gmach budynku, powstały z zamysłu architekta miejskiego Tomasza Prylińskiego, zapisał się nadto w historii miasta Krakowa jako neorenesansowy monument, wielkością dorównujący swemu przeznaczeniu. Przez 135 lat funkcjonowania placówka przeszła wiele zmian. Szczęśliwie przetrwała okres dwóch wojen światowych. Podczas pierwszej wojny światowej została zajęta i przeorganizowana na szpital wojskowy, najpierw dla wojska austriackiego, a następnie dla wojska polskiego. W tym okresie większą cześć pomieszczeń przeznaczono rannym żołnierzom. Podczas drugiej wojny światowej Gestapo systematycznie przejmowało kolejne części budynku, w tym na ciężki oddział kobiecego więzienia. Ostatecznie w czerwcu 1944 roku wysiedlono 220 mieszkańców do Szczawnicy. Powrócili oni do Domu z końcem 1946 roku, w okresie intensywnych prac remontowych. W 1951 roku została upaństwowiona. Najtrudniejszy czas pod względem warunków bytowych przypadł na okres powojenny, aż do 1989 roku. W minionym czasie na skutek nadmiernego zagęszczenia pomieszczeń mieszkalnych pogorszyły się warunki życiowe osób potrzebujących. W szczytowym momencie w placówce przebywało ponad 700 mieszkańców, co stanowiło niemal trzykrotność pierwotnej liczby miejsc. Począwszy od 1990 roku współczesne dzieje placówki oznaczają się zarówno sukcesywną modernizacją gmachu budynku, adaptacją budników gospodarczych na potrzeby utworzenia kolejnych miejsc pobytu oraz wybudowaniem budynku kuchni i pralni, jak i osiągnięciem właściwego standardu opiekuńczego. Z najnowszej historii warto nadmienić budowę nowego budynku mieszkalnego z 2018 roku.
Dom Pomocy Społecznej im. Ludwika i Anny Helclów składa się w sumie z 12 zespołów pielęgnacyjno-opiekuńczych, w których jest łącznie 387 miejsc dla osób przewlekle somatycznie chorych. Obecnie na terenie DPS o powierzchni blisko 3,5 hektara znajduje się 5 obiektów o łącznej powierzchni użytkowej 20 702,96 m2.
Z okazji jubileuszu odbędzie się szereg wydarzeń, mających upamiętnić 135-lecie Domu Pomocy Społecznej im. Ludwika i Anny Helclów w Krakowie:
- 5 czerwca 2025 r. – „Jubileuszowe Spotkanie w Ogrodzie u Helclów” - piknik, który będzie stanowił inaugurację obchodów jubileuszu;
- 9 czerwca 2025 r – Koncert „Od Serca” Artystów Krakowskich Scen Operetkowej i Operowej, w ramach Letniego Festiwalu Operetkowego na Wiśle im. Iwony Borowieckiej;
- 24 lipca 2025 r. - Jubileuszowy „Odpust świętej Anny”. Wydarzenie organizowane na cześć patronki kaplicy Domu. Zostanie poprzedzone odprawieniem pod przewodnictwem ks. Biskupa Roberta Chrząszcza dziękczynnej mszy świętej w 135 rocznicę konsekracji kaplicy;
- 9 września 2025 r - Rocznicowe „Pożegnanie lata na Helclów” – festyn plenerowy, którego motywem przewodnim będzie Jubileusz DPS połączony z prezentacją przez mieszkańców zaproszonych Domów Pomocy Społecznej prac konkursowych;
- 10 października 2025 r. - Zwieńczenie uroczystości jubileuszowych zorganizowane w Urzędzie Miasta Krakowa. W trakcie uroczystości przewiduje się: odznaczenie osób zasłużonych wieloletnią pracą oraz wspieraniem działań statutowych Domu, prezentację fragmentu ekspozycji dotyczącej historii Domu. Jednocześnie w budynku głównym Domu Pomocy Społecznej znajdować się będzie ekspozycja historyczna placówki.
W wydarzeniach wezmą udział artyści oraz zaproszeni goście.
